Letterlijk betekent Fibromyalgie: pijn in bindweefsel en spieren. Het bewegingsapparaat bestaat uit harde en beweegbare delen. De harde delen, de botten, zorgen voor de stevigheid. Spieren, pezen en gewrichten zorgen ervoor dat de botten kunnen bewegen. Gewrichtsbanden en bindweefsel verlenen de gewrichten extra steun en stevigheid.
Fibromyalgie is een aandoening van de weke delen van het bewegingsapparaat, spieren, de plaats waar pezen aanhechten aan het gewricht, gewrichtsbanden en bindweefsel, en wordt daarom ook wel weke delen reuma genoemd.
Fibromyalgie komt over de hele wereld voor, naar schatting bij zo’n twee tot vijf procent van de bevolking. Het overgrote deel van de patiënten (tachtig tot negentig procent) van hen zijn vrouwen. In de leeftijd van 25 tot 60 jaar.
Hoewel er al veel onderzoek is gedaan naar de oorzaak van fibromyalgie is het nog lang niet begrepen. Eerst ging men ervan uit dat deze aandoening iets te maken had met spanning in de spieren, maar bij mensen met en mensen zonder fibromyalgie werden dezelfde spierafwijkingen gevonden.
Omdat niet de spieren zelf de spanning van de spieren regelen maar de hersenen, wordt de oorzaak nu in deze richting gezocht. Er zijn echter nog steeds geen harde onderzoeks resultaten bekend, die over deze theorieën uitsluitsel geven. Bepaalde processen in de hersenen gaan buiten onze bewustwording om, zoals hartslag, ademhaling, doorbloeding van de huid en spierspanning. Zij zijn van belang voor ons voortbestaan. De hersenen regelen dit automatisch, in nauwe wisselwerking met hormonale klieren en het afweersysteem. Als er iets mis is met de afstemming tussen deze systemen kunnen allerlei klachten ontstaan.
De artsen weten niet zo goed raad met fibromyalgie, omdat bij onderzoek van de spieren, pezen en gewrichtsbanden waar de pijn in zit, geen ziektekundige afwijkingen aangetoond kunnen worden. Ook worden er geen afwijkingen gevonden in het bloed of de urine en zijn de reumatesten niet afwijkend. De diagnose wordt vaak gesteld als een soort van waarschijnlijkheids-diagnose o.b.v. de aanwezigheid en de tijdsduur van de aanwezigheid van bepaalde symptomen:
Deze tenderpoints dienen bij een druk van 4 kg. als pijnlijk te worden ervaren. Niet als hinderlijk of irritant maar echt pijnlijk. Een druk van 4 kg. is voor de thuisonderzoeker te vergelijken met het volgende: je drukt met je duim op een punt, als de huid onder de nagel wit kleurt (het bloed wordt er uit geperst) dan is dat ongeveer 4 kg.
Het stellen van een definitieve diagnose kan in de praktijk het beste door een reumatoloog gebeuren.
De punten zijn hier slechts bij één zijde van het lichaam aangegeven i.v.m. de duidelijkheid. Ze kunnen zich dus zowel rechts als links van het lichaam bevinden
Naast deze algemeen voorkomende klachten zijn er nog een veelvoud van andere klachten, maar die komen lang niet altijd bij elke fibromyalgie patiënt voor.
Er is (nog) geen behandeling waarmee fibromyalgie genezen kan worden. Tegen de pijn kunnen medicijnen helpen en soms hebben patiënten baat bij fysiotherapie of psychotherapie.
Medicatie: Uw behandelend arts kan pijnstillers voorschrijven. Sommige mensen gebruiken antidepressiva of slaapmiddelen Amitriptyline (Tryptizol) is een tricyclisch antidepressivum. Het wordt niet alleen bij depressies voorgeschreven, maar ook bij angsten en bepaalde vormen van pijn, zoals de pijn bij fibromyalgie. Het is niet goed bekend waardoor de pijn bij fibromyalgie met amitriptyline vermindert; waarschijnlijk slaapt u beter. Het middel werkt dan ook het beste wanneer slaapproblemen een grote rol spelen. De meest gebruikte pijnstiller bij fibromyalgie is paracetamol. Deze pijnstiller heeft relatief weinig bijwerkingen.
Wat kunt u zelf doen: Het helpt vaak om verandering aan te brengen in de manier van leven. Soms bieden aanpassingen in huis oplossing; vaak gaat het er veel meer om dat u leert uw leven zelf in te richten naar uw mogelijkheden.
Een goede nachtrust is een eerste stap op de weg naar controle over de klachten. Door slecht slapen en pijn kunt u in een vicieuze cirkel belanden: door de pijn kunt u niet slapen, en juist omdat u niet slaapt kunt u minder pijn verdragen en lijkt deze nog erger. Door de pijn gaat u minder bewegen; uw lichaam rust niet uit en u slaapt moeilijker in. Deze cirkel moet worden doorbroken.
Psychotherapie: Mensen met fibromyalgie ondervinden niet altijd erkenning voor hun aandoening. Omdat de medische oorzaak nog niet bekend is, worden hun klachten niet altijd serieus genomen, wat een patiënt als zeer belastend kan ervaren. Professionele hulp kan nodig zijn om beter te kunnen bepalen wat voor u belangrijk is, zodat u op basis hiervan meer gerichte keuzes kunt maken en prioriteiten kunt stellen De mensen in uw omgeving hebben, net als uzelf, vaak tijd nodig om aan de nieuwe situatie te wennen. Zij kunnen zich machteloos voelen als u pijn hebt. De dagelijkse routine kan veranderen, taken in huis worden wellicht anders verdeeld.
Fysiotherapeutische behandeling: Het is belangrijk om ondanks de pijn geregeld in beweging te blijven. Je moet als het ware een balans zien te vinden in wat allemaal nog net kan, dus niet al te veel pijn oplevert. Als je éénmaal je eigen balans hebt gevonden zal het dagelijks leven er alleen maar wat makkelijker door worden.
De kracht van de spieren kan achteruitgaan. Dan wordt het moeilijker om bepaalde handelingen uit te voeren; soms hebt u minder controle over uw gewrichten. Vooral langdurig en intensief gebruik van de spieren kan hevige pijn tot gevolg hebben; de spieren laten het dan even afweten. De fysiotherapeut kan u mogelijkerwijs op de been houden door dit te behandelen, maar kan tevens zijn steentje bijdragen door u bepaalde bewegingsprogramma’s aan te bieden.
Revalidatiecentra: In revalidatiecentra wordt via een multidisciplinaire benadering van de patiënt geprobeerd deze zo veel mogelijk in beweging te houden door met name aan te grijpen op het leren om te gaan met pijn. Niet iedereen komt hier voor in aanmerking. Er vindt dan ook een intensieve screening plaats. De patiënt moet zich volledig inzetten en ervaart het vaak als zwaar. Inmiddels zijn er in de academische ziekenhuizen van Groningen, Maastricht, Nijmegen en Rotterdam centra voor pijnkennis opgericht, die elk gespecialiseerd zijn in een aspect van pijnbehandeling en pijnmanagement.
Wilt u meer weten over hoe fysiotherapie kan helpen bij fibromyalgie?
Behandeling veel voorkomende aandoeningen | Privacy policy | Afspraak maken
© Fysiotherapie Spijkenisse - Fotografie: Romy Koppers